Chủ nghĩa cộng sản

Trước khi tuyên bố này ra đời, 5 nước Đông Nam Á đã nỗ lực chống lại ảnh hưởng của chủ nghĩa cộng sản. Khi đó, chính phủ Philippines đã cố gắng để ân xá cho các cựu binh sĩ Hukbalahap, những người đã gây ra xung đột vũ trang trên đảo Luzon trong suốt những năm 1950, dẫn đến sự sụp đổ của chính quyền trung ương. Xung đột giữa quân đội Indonesia và đảng Cộng sản Indonesia kết thúc vào cuối năm 1965 với việc ban hành đạo luật Trật tự Mới của tổng thống thứ 2 Suharto chống cộng tuyệt đối, trong khi chính quyền tổng thống tiền nhiệm Sukarno có sự gia tăng số lượng người theo chủ nghĩa cộng sản. Cùng lúc đó, Liên bang Malaya cũng đang bận chiến đấu chống lại chủ nghĩa cộng sản.

Chủ nghĩa cộng sản cũng dẫn đến ý tưởng sáp nhập Liên bang Malaya, Sarawak, Singapore và Bắc Borneo thành một thực thể chung, nhằm loại bỏ khả năng Singapore rơi vào chủ nghĩa cộng sản. Điều này đã đạt được với việc thành lập Liên bang Malaysia hiện đại. Singapore đã bị trục xuất khỏi Liên bang này vào năm 1965 vì những căng thẳng chủng tộc và tranh cãi về cách thức quản lý Liên bang Malaysia, nhưng vẫn là một xã hội dân chủ tư bản với quan hệ chặt chẽ với các nước láng giềng mới.